"فراخوان ارسال مقاله ویژهنامه "جنسیت و کیفیت زندگی شهری"
جهان هر روز بیش از گذشته "شهری" میشود و جمعیت شهرنشین بهطور بیسابقهای در حال افزایش است. پیشبینی شده تا سال 2050 هفتاد درصد جمعیت دنیا در شهرها زندگی خواهند کرد. افزایش جمعیت شهری پدیدهای خاص کشورهای به اصطلاح پیشرفته نیست، بلکه پدیدهای جهانی است. الگوهای حرکت جمعیت از مناطق روستایی یا شهرهای کوچک به شهرهای بزرگتر تقریباً در تمام قارهها مشابه است. سازمان ملل گزارش میکند که در ابتدای قرن بیستم تقریباً 60 شهر در دنیا جمعیتی بیش از یک میلیون نفر داشته و در شروع قرن بیست و یکم، 400 شهر چنین جمعیتی داشتهاند. حتی در کشورهای در حال توسعه، تعداد شهرهای خیلی بزرگ (megacities) با تعریف بیش از ده میلیون جمعیت در حال افزایش است.
در کشورهای در حال توسعه، مردم برای تغییر در وضعیت زندگی و بهبود کیفیت آن به شهرها میآیند. اما زندگی شهری برای آنها هم جنبههای مثبت و هم ابعاد منفی به همراه دارد. زندگی شهری ممکن است بهطور کلی فرصتهای بیشتری را برای زنان و مردان فراهم کند مانند؛ فرصتهای بیشتر آموزش، فرصتهای شغلی متنوعتر، شبکه روابط اجتماعی گستردهتر، دسترسی بیشتر به منابع، امکانات بهداشتی و درمانی بهتر، سیستم حمل و نقل پیشرفتهتر. اما زندگی شهری ممکن است خطرات بیشتری را بهویژه برای زنان به وجود آورد مانند؛ مورد آزار قرار گرفتن، خشونت، هزینههای سنگین درمان، مشکلات رفت و آمد، از دست دادن حمایتهای اجتماعی فامیلی و خانوادگی، احساس تنهایی و افسردگی، گسست در روابط همسایگی، تغییرات در ساختار و روابط خانواده و ... و بهطور کلی تغییر در سبک زندگی.
غالباً در زندگی شهری نابرابریها بیشتر میشود و این ویژگی با گسترش شهرها بارزتر میگردد، بخصوص زمانیکه گسترش شهر به دلیل حرکت گروههای محروم، فقرا، اقلیتهای قومی از سایر مناطق به شهرها صورت میگیرد. تازهرسیدگان غالباً در حاشیهها و مناطق ناکارآمد شهری ساکن میشوند و در چنین شرایطی زنان بیش از پیش به دلیل؛ تراکم زیاد جمعیت، عدم دسترسی به آب سالم، کمبود امکانات بهداشتی و درمانی، محدودیت در وسایل حمل و نقل، خطر خشونت اجتماعی، خطر وقوع جرایم، محرومیت از حمایتهای اجتماعی گذشته، عدم شناخت کافی از محیط اطراف، عدم آشنایی با فرهنگ جدید و ... آسیبپذیرتر میشوند.
علاقه و نیاز زنان در زندگی شهری و امیدواری به زنده نگهداشتن روابطی مشابه آنچه که تجربه کرده بودند، گاه سبب شکلگیری محلههای خاص قومی و یا همشهریها میشود و زمانی برای همبسته شدن با اجتماعی که به آن وارد شدهاند تلاش مینمایند که گاهی به آسانی امکانپذیر نیست و تفاوتهای فرهنگی- اجتماعی منتج به فشارهای روانی و ... میشود.
بهطور خلاصه؛ زنان در زندگی شهری با ماهیت سرمایه فیزیکی و اجتماعی متفاوت از آنچه که تجربه کردهاند، مواجه میشوند و چنین تغییری مسایلی را برای آنها بهصورت فردی و خانوادگی ایجاد میکند.
اما بهنظر میرسد چنین شرایطی را عدم آگاهی طراحان و سیاستگذاران شهری از نیازهای عملی و استراتژیک زنان دشوارتر و پیچیدهتر نموده و پدیدههای گاه ناخواستهای به بار میآورد که سبب میشود تا زندگی شهری زنان نه چندان شیرین و رضایتبخش بلکه در مواردی بسیار تلخ سپری شود. مسایلی که زنان در مقایسه با مردان در زندگی شهری به صورت فردی و خانوادگی و در کل اجتماع تجربه میکنند، سوژه فصلنامه هفتشهر با موضوع "جنسیت و کیفیت زندگی شهری" است.
بر این اساس از همه پژوهشگران حوزه مطالعات جنسیت و علاقمندان به موضوع زنان در زندگی شهری و تفاوتهای آنها با مردان در این زندگی، دعوت میشود که با ارسال مقالههای خود در محورهای زیر در تهیه و تدوین این شماره فصلنامه مشارکت نمایند:
و ...
علاوه بر محورهای فوق، از نمونههای تجربی موفق یا ناموفق در تلاش برای ارتقا کیفیت زندگی شهری زنان (و همچنین مردان و بر اساس نتایج پژوهشها و اقداماتی که در ده سال اخیر در شهرها انجام شده) استقبال میشود.
[1] affordable